راه و رسم عاشقی؛ جشن ترویج ازدواج ساده و آگاهانه
همایش «راه و رسم عاشقی» با استقبال چشمگیر دانشجویان در دانشگاه صداوسیما برگزار شد. در این رویداد که با هدف ترویج ازدواج آگاهانه برگزار گردید، دکتر شاهین فرهنگ، روانشناس هارواردی، به تشریح اصول انتخاب همسر و چالش‌های زندگی مشترک پرداخت.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صداوسیما، روز دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴، همایش «راه و رسم عاشقی» با حضور دکتر شاهین فرهنگ، دانش‌آموخته دکتری روانشناسی تربیتی از دانشگاه‌هاروارد، در آمفی‌تئاتر شهید سلیمانی این دانشگاه برگزار شد. این رویداد که با هدف ترویج ازدواج آگاهانه و تقویت بنیان خانواده طراحی شده بود، میزبان زوج‌های جوان دانشگاهی، دانشجویان و علاقه‌مندان بود. همزمان با این همایش، مرکز خانواده دانشگاه صداوسیما نیز با حضور مسئولان دانشگاه افتتاح شد تا گامی مؤثر در راستای حمایت از نهاد خانواده برداشته شود.
دکتر فرهنگ در سخنرانی خود با تأکید بر جایگاه ویژه انسان به‌عنوان اشرف مخلوقات، اظهار داشت: «انسان بیهوده آفریده نشده و برای هدفی والا خلق شده است. همان‌طور که پروین اعتصامی در شعری زیبا سروده، حتی قطره‌ای که از جویبار می‌رود، مأموریتی دارد. ما نیز باید در زندگی به دنبال اوج‌گیری باشیم و گره‌هایی از زندگی دیگران بگشاییم.» وی با استناد به روایتی از حضرت موسی (ع) افزود: «خداوند فرمود اگر انسان بودم، بر زمین می‌گشتم تا گرهی از زندگی کسی باز کنم و رضایت پروردگار را جلب کنم.»
وی انتخاب همسر مناسب را یکی از مهم‌ترین عوامل اوج‌گیری در زندگی دانست و گفت: «هماهنگی در ازدواج مانند ترکیب آب و قند است که شربتی دلپذیر می‌سازد، اما ترکیب ناهماهنگ مانند آب و خاک، نتیجه‌ای کدر و ناسازگار دارد.» به گفته دکتر فرهنگ، تناسب در فرهنگ، اعتقادات، ارزش‌ها و اهداف زندگی، اساس یک ازدواج موفق است. وی تفاوت‌های بنیادین در باورها، مانند اختلاف در مذهب یا دیدگاه‌های دینی، را از عوامل ایجاد چالش در زندگی مشترک برشمرد و مثال زد: «دو فرد مذهبی که یکی چادر را ضروری می‌داند و دیگری خیر، ممکن است در هماهنگی به مشکل بخورند.»
دکتر فرهنگ با نقد دو رویکرد سنتی و مدرن در ازدواج، بر ضرورت ازدواج آگاهانه تأکید کرد. وی توضیح داد: «در ازدواج سنتی، خانواده‌ها بدون دخالت کافی فرد تصمیم می‌گیرند که اغلب به انتخاب‌های ناسازگار منجر می‌شود. در مقابل، ازدواج مدرن که صرفاً بر اساس احساسات و بدون مشورت با خانواده شکل می‌گیرد، ممکن است پایداری لازم را نداشته باشد.» وی ازدواج آگاهانه را ترکیبی از این دو دانست و به نقل از امام صادق (ع) گفت: «هرگز با کسی که به دل شما ننشسته ازدواج نکنید، حتی اگر والدین اصرار کنند.» این سخن بر اهمیت هماهنگی عاطفی و قلبی در ازدواج تأکید دارد.
وی با اشاره به آمار نگران‌کننده طلاق در ایران، که در سال ۱۴۰۳ از هر پنج ازدواج، دو مورد به جدایی انجامیده، بر لزوم بررسی دلایل این معضل با رویکرد مهندسی معکوس تأکید کرد. او گفت: «با مطالعه دلایل طلاق، مانند بررسی قطعات یک محصول در مهندسی معکوس، می‌توان راه‌های پیشگیری از آن را یافت.» بررسی پرونده‌های طلاق و گفت‌وگو با قضات خانواده نشان می‌دهد که بسیاری از جدایی‌ها نتیجه انتخاب‌های نادرست در ازدواج است. وی مشاوره پیش از ازدواج را ابزاری قدرتمند برای کاهش این ریسک دانست و هشدار داد که برخی مشاوران غیرحرفه‌ای ممکن است توصیه‌های غیرعلمی ارائه دهند. مراکز مشاوره معتبر با استفاده از آزمون‌های استاندارد، مصاحبه‌های دقیق و ارزیابی‌های تخصصی، به زوج‌ها کمک می‌کنند تا تناسب خود را بررسی کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
دکتر فرهنگ در پاسخ به پرسش‌های رایج درباره ازدواج، معیارهای انتخاب همسر را تناسب در فرهنگ، اعتقادات، ارزش‌ها و اهداف زندگی دانست و توصیه کرد: «به حس درونی خود توجه کنید؛ اگر فردی به دل شما ننشسته، حتی اگر از نظر دیگران مناسب باشد، ازدواج با او توصیه نمی‌شود.» وی آشنایی از طریق فضای مجازی را به دلیل امکان پنهان‌کاری و ارائه تصویر غیرواقعی، بستری نامناسب برای شناخت عمیق دانست و بر ضرورت نظارت خانواده‌ها در فرآیند آشنایی تأکید کرد. همچنین، وی ابراز علاقه توسط دختر یا پسر را در صورتی که محترمانه و با واسطه‌ای مانند خانواده یا مشاور انجام شود، بدون مانع شرعی یا عرفی خواند و به نمونه‌هایی از سیره پیامبر اکرم (ص) و حضرت موسی (ع) اشاره کرد.
این همایش با استقبال گسترده دانشجویان و زوج‌های جوان همراه بود و فضایی پویا برای تبادل نظر درباره مسائل خانواده و ازدواج فراهم کرد. در پایان مراسم، خطبه عقد دانشجوی دانشگاه، امیرحسین حاجی‌شمسی حقی، توسط حجت‌الاسلام محسن قمرزاده قرائت شد. دکتر شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما، نیز به این زوج یک کمک‌هزینه سفر به مشهد اهدا کرد که با تشویق حضار همراه شد. این اقدام نمادین، پیامی مثبت در راستای ترویج ازدواج دانشجویی و حمایت از زوج‌های جوان ارسال کرد.
همایش «راه و رسم عاشقی» با ترکیب سخنرانی‌های علمی، توصیه‌های کاربردی و برنامه‌های فرهنگی، گامی مؤثر در راستای آگاهی‌بخشی به جوانان درباره ازدواج آگاهانه بود. افتتاح مرکز خانواده دانشگاه صداوسیما نیز نویدبخش فعالیت‌های بیشتر در حوزه حمایت از خانواده و ارائه خدمات مشاوره‌ای به دانشجویان و زوج‌های جوان است. این رویداد نشان داد که با تلفیق عقل، احساس و مشاوره تخصصی، می‌توان بنیانی مستحکم برای زندگی مشترک بنا کرد و از چالش‌های پیش رو کاست.