همایش علمی رسانه و مناسک

8 خرداد-نشست اول-شهید مهندس

موضوع ابعاد نظری مناسک رسانه‌ای در اولین روز از همایش مناسک و رسانه بررسی شد
در اولین نشست از روز اول همایش علمی «رسانه و مناسک» دکتر حسن بشیر، دکتر سید محمد مهدی موسوی مهر و دکتر مرتضی صرفی مقاله‌های خود را ارائه دادند.
در اولین روز از همایش مناسک و رسانه ، نشستی با بررسی موضوع ابعاد نظری مناسک رسانه‌ای در سالن شهید ابومهندس دانشگاه صداوسیما برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صدا و سیما، در این نشست جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه صداوسیما و دیگر دانشگاه‌ها حضور داشتند. مدیریت این نشست را دکتر علیرضا پویا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صداوسیما بر عهده داشت.

در بخش ابتدایی نشست، دکتر موسوی مهر، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صداوسیما، مقاله ای با عنوان میانجگری مناسک دینی در انتقال آموزه های دین و نسبت آن با کارکرد رسانه ارائه کرد.
ایشان گفت: «دیدگاه‌های مختلفی درباره‌ی دین وجود دارد. یک دیدگاه‌هایی که معطوف به جنبه‌های پدیداری، کارکردی، فردی و ظاهری دین هست که یک موقع می‌آیند و دین را از یک نگاه پوزیتیویستی و آن نمود خارجی دین خیلی دقت می‌کنند اما نگاه دیگر می‌آید و دین را به عنوان حقیقت مستقل که می‌تواند شان اجتماعی و جایگاه بی‌بدیل در مدیریت جامعه داشته باشد و در نهایت اسباب سعادت بشر را تامین می‌کند، تعریف می‌کنند. ما تعریف دوم را داریم. یعنی تعریفی که با منطق اسلامی به دین نگاه می‌شود. تعریف اول منطق غربی دارد و ما آن را نمی‌خواهیم ملاک عمل قرار دهیم».
دکتر موسوی مهر در ادامه افزود: ما به سه مناسک دینی ‌اشاره می‌کنیم و توضیحاتی درباره این مناسک داده می‌شود. مثلا یکی از مناسک معروف نماز جماعت است. ما اگر به خود نماز جماعت نگاه کنیم، یکی از بزرگ‌ترین عامل گردهمایی مسلمانان بوده است. وقتی که یک نماز جماعتی برگزار می‌شود، شاید همین نماز جماعت به تنهایی نگاه اسلام را در برابر نگاه سوسیالیسم و کاپیتالیسم تداعی می‌کند. مثلا، عزاداری برای امام حسین(ع) منسک است. شما می‌بینید که ظاهر عزاداری سینه‌زنی است و افرادی که با این فضا آشنا نیستند، آن را نقد می‌کنند و زیر سوال می‌برند. اما حقیقت این است که بر اساس این حرکت انقلاب شکوهمند اسلامی اتفاق می‌افتد. یک فضای عاطفی شکل می‌گیرد که افراد تا آخر حیاتشان با آن عقلانیتی که در اصول اعتقادی دارند، می‌توانند گره بزنند و آن را به عنوان مظهر اعتقاد و اعتصام به ولایت در نظر بگیرند و در آن سلسله مراتب ولایت عرفانی که از ولایت الله شروع می‌شود و در ولایت نبوی و ولایت ائمه اطهار و نهایتا در ولایت فقیه خودش را بروز می‌دهد.

ایشان با اشاره به این که مناسک دینی یک ویژگی‌هایی دارند، افزود: مناسک دینی یک ویژگی‌هایی دارند، که خیلی فراتر از ظواهرشان است و حقیقتی که در پشت آن هاست یک حسی را برای ما ایجاد می‌کند که امروزه برای ما که در عالم رسانه زندگی می‌کنیم راحت‌تر قابل فهم است و ما آن را تحت عنوان سبک زندگی دینی قرار می‌دهیم ؛ که قطعا مناسک در کنار اعتقادات، اخلاق و حقوق اسلامی می‌‌توانند نقش مهمی داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما گفت: یک بخش دیگر بحث‌هایی است که در نظریه های مناسک دینی است. سه دسته نظریات ذات گرا ، ابزارگرا و دسته‌ی سوم که با عنوان فرهنگ گرا مطرح می‌شود. در نظریه سوم که فرهنگ گرا است اتفاقی که می افتد این است که مناسک خودش خلق و آفریده می‌شود؛ یعنی با توان رسانه‌ای می‌توانیم مناسک را خلق کنیم و در واقع یک فضای قدسی متفاوت از آن چه تا کنون بوده است شکل دهیم.
ایشان افزود: بنظر می‌رسد که ما بر اساس ارزش‌های الهی که مبتنی بر فطرت است، می‌توانیم یک نظریه رسانه‌ای دینی بر اساس مناسک دینی رسانه‌ای که در واقع با تعالیم دینی همساز و همرنگ است و با انسان شناسی اسلامی همراه است، پیش ببریم. جایگاه فطرت را اگر در آرا بزرگان مثل شهید مطهری در نظر بگیریم و اینکه هر امر دینی که با اقتضای فطرت انسانی سازگاری داشته باشد، مورد توجه قرار می‌گیرد و می‌توانیم به عنوان یک امر دینی از آن یاد کنیم. بنابراین می‌توانیم در کنار کارکردهایی که تا به امروز معرفی شده، آن کارکردی که بر اساس فطرت و بر اساس لزوم حضور شادی و نشاط و امیدواری برای ادامه زندگی که بعنوان ملزومات زندگی است، از مناسک دینی رسانه صحبت کنیم.
در بخش دوم نشست، دکتر صرفی، مقاله ای با عنوان نقش بینشی برنامه سازان مناسکی بر هدایت شناختی مخاطبان ارائه کرد.
دکتر صرفی گفت: واژه رسانه به معنای رسانه ملی است و اصالت را بر محتوا داده‌ایم و نه خود اصل آن، یعنی آن ابزاری که محل تولد رسانه هست کجا بوده و با چه ادبیاتی و چگونه ابزاری بوده و بر چه اهداف و مقصدی پیگیری می‌شده است. لذا بحث مقصود ما بحث صداوسیماست. اشاره شده است که رسانه یک ابزار و وسیله‌ای است که بیاید و آن ربوبیت تشریعی حضرت حق را در عالم فراگیر کند.
ایشان در ادامه گفت: در بحث مناسک هم تعاریف مختلفی از مناسک آورده شده است. مناسک جمع منسک یعنی عمل و تکلیف دینی و در معنای اصطلاحی هم یکسری اعمال و تکلیفی را گفتند که برای یک هدف خاصی در نظر گرفته شده است. در واقع ما مناسک را اگر بخواهیم در نظر بگیریم که یک ظاهری دارد و یک باطنی، بین این ظاهر و باطن یک سری مراتب تشکیکی وجود دارد. ما معتقدیم که برنامه‌ساز مناسکی ما به میزان بهره‌اش از آن معارف جهان‌بینی و نگرش و بینش اش می‌تواند پیوندی را که با مخاطب ایجاد می‌کند به این حقایق سوق بدهد یعنی دست مخاطب را با آن اتحادی که با او برقرار می‌کند، او را به لایه‌های عمیق می‌برد.
وی گفت: حضرت امام در خصوص اینکه رسانه و سازمان صداوسیما را بعنوان دانشگاهی معرفی می‌کنند، می‌فرمایند رسانه در واقع باید چیزهای مفید به مردم بدهد یعنی مردم را با غذاهای سالم تغذیه کند. اگر واقعا نگرش برنامه‌ساز ما بر اساس مبانی دینی، بر اساس آن تقوا باشد، تیجه این می‌شود که اتحاد بین برنامه‌ساز مناسکی با مخاطب شکل می‌گیرد و ما از این اتحاد شکل گرفته بین نگرش صحیح و سالم در برنامه‌سازی، برای هدایت مخاطبین استفاده می کنیم. نظام ما هم که انقلاب اسلامی است و مشروعیتش را بر اساس مردم کسب می‌کند، از دست دادن یک مخاطب هم در واقع شاید لطمه‌ی بزرگی باشد و با این نوع تربیت برنامه‌سازان مناسکی می‌توانیم در جامعه‌ی مخاطبین خودمان اثرگذار باشیم و بتوانیم که این نتیجه را بگیریم.

8 خرداد-نشست دوم-شهید مهندس

9 خرداد-نشست اول-شهید مهندس

9 خرداد -نشست دوم-شهید مهندس

9 خرداد -نشست اول-شهید شاهینی

9 خرداد -نشست دوم-شهید شاهینی

تصاویر این رویداد